RYNEK WOŁOWINY I CIELĘCINY
Aktualna sytuacja cenowa
W 2013 r., na skutek wzrostu podaży wołowiny na rynku światowym oraz osłabienia popytu w krajach UE, średnia unijna cena bydła malała i od sierpnia ub.r. utrzymywała się poniżej poziomu z analogicznych miesięcy 2012 r. Szczególnie znaczący spadek cen odnotowano na rynku niemieckim. Bydło potaniało również w krajach Europy Środkowo-Wschodniej (Czechy, Słowacja, Węgry, Litwa, Łotwa). Spadek cen żywca wołowego na ww. rynkach wywierał presję na obniżkę cen bydła w Polsce. W grudniu 2013 r. (dane GUS) bydło ogółem (bez cieląt) skupowano średnio po 6,10 zł/kg, a młode bydło po 6,32 zł/kg, tj. o 7–8% taniej niż w grudniu 2012 r. W pierwszej połowie stycznia 2014 r. obserwowany był dalszy spadek cen zakupu bydła. W dniach 06–12.01.2014 r. zakłady mięsne monitorowane w ramach Zintegrowanego Systemu Rolniczej Informacji Rynkowej MRiRW za żywiec wołowy średnio w kraju płaciły dostawcom 5,87 zł/kg7. Była to cena o 1% niższa od średniej ceny z grudnia oraz o 9% niższa niż rok wcześniej. W tym czasie przeciętna unijna cena bydła klasy R3 ukształtowała się na poziomie 393,88 EUR/100 kg (masy poubojowej schłodzonej), o 2% niższym niż w porównywalnym okresie 2013 r. W Polsce cena wołowiny tej samej klasy w przeliczeniu na walutę unijną wyniosła 307,52 EUR/100 kg, o 10% mniej niż rok wcześniej, a w Niemczech – 382,14 EUR/100 kg, o 8% mniej niż przed rokiem.
Czynniki wpływające na poziom cen skupu:
- pogłowie bydła oraz produkcja żywca wołowego i cielęcego
W 2013 r. spadek pogłowia krów z nadwyżką został zrekompensowany przez zwiększenie liczebności bydła pozostałego. W efekcie według danych GUS w połowie 2013 r. pogłowie bydła ogółem osiągnęło poziom 5,9 mln szt. wobec 5,8 mln szt. w 2012 r. Wzrost ten nastąpił głównie w wyniku 8-procentowego (w porównaniu z czerwcem 2012 r.) wzrostu pogłowia cieląt i 6-procentowego wzrostu bydła młodego. Ograniczone uboje bydła opasowego, przy zwiększonej selekcji krów spowodowały, że w 2013 r. według oceny IERiGŻ – PIB produkcja żywca wołowego była o 4% mniejsza niż w 2012 r. i wyniosła 0,7 mln ton (około 0,4 mln ton w.b.c., przy czym, z uwagi na poprawę wydajności rzeźnej spadek produkcji w tej wadze wyniósł 2%). Skup bydła w 2013 r. wyniósł 431 tys. ton8 i był o 7% większy niż rok wcześniej, natomiast skup cieląt ukształtował się na poziomie 7,4 tys. ton, o 12% niższym niż w 2012 r. Zgodnie z prognozą IERiGŻ – PIB produkcja żywca wołowego w pierwszej połowie 2014 r., podobnie jak w analogicznym okresie 2013 r., wyniesie około 330 tys. ton (ponad 170 tys. ton w.b.c.).
Handel zagraniczny
Krajowa wołowina jest konkurencyjna cenowo na rynku unijnym, co zapewnia zbyt producentom żywca wołowego. W 2013 r. średnia cena skupu bydła rzeźnego w Polsce wyrażona w walucie unijnej stanowiła 79% przeciętnej ceny w UE, wobec 85% rok wcześniej. W okresie pierwszych jedenastu miesięcy 2013 r. wywóz świeżego, schłodzonego i mrożonego mięsa wołowego był większy niż rok wcześniej, natomiasteksport żywca i przetworów wołowych mniejszy. Mięso wołowe stanowiło blisko 90% eksportu całego asortymentu wołowego przeliczonego na ekwiwalent mięsa. Mięs wołowe eksportowano głównie do Włoch (55 tys. ton w wadze produktu), Holandii (46 tys. ton), Niemiec (41 tys. ton), Hiszpanii (22 tys. ton) i Francji (13 tys. ton), przy czym eksport do Holandii zmniejszył się, a do pozostałych ww. krajów uległ zwiększeniu. W 2013 r. ograniczono wywóz wołowiny do Rosji – do 9 tys. ton z 11 tys. ton w 2012 r. (dane za jedenaście miesięcy). Z uwagi na brak unijnych refundacji wywozowych i wycofanie przez Turcję preferencyjnych importowych stawek celnych, eksport wołowiny do tego kraju był znikomy i wyniósł 58 ton wobec 35 tys. ton w analogicznym okresie 2012 r.
W ekwiwalencie mięsa w ciągu jedenastu miesięcy 2013 r. z Polski wywieziono 317 tys. ton żywca, mięsa oraz przetworów wołowych i cielęcych9, o 2% więcej niż przed rokiem. Ocenia się, że w całym 2013 r. wolumen eksportu asortymentu wołowego i cielęcego mógł być również o 2% większy niż w 2012 r. i wyniósł około 340 tys. ton. Kilkuprocentowy wzrost eksportu wołowiny i cielęciny przewidywany jest także w pierwszej połowie 2014 r. Import wołowiny i cielęciny do Polski, pomimo wzrostu, utrzymuje się na niskim poziomie. W okresie jedenastu miesięcy 2013 r. do kraju w ekwiwalencie mięsa przywieziono 25 tys. ton żywca oraz produktów wołowych i cielęcych, o 4,3 tys. ton więcej niż przed rokiem. O wzroście importu zadecydował głównie zwiększony przywóz bydła, w tym zwłaszcza cieląt. W analizowanym okresie zaimportowano blisko 65 tys. szt. bydła, o 73% więcej niż przed rokiem. Szacuje się, że w całym 2013 r. przywóz ogółu asortymentu wołowego i cielęcego mógł wynieść około 27 tys. ton (w ekwiwalencie mięsa) i był o 18% większy niż w 2012 r. Saldo polskiego handlu wołowiną i cielęciną w 2013 r. było dodatnie i w ocenie analityków ARR wyniosło około 313 tys. ton. W pierwszym półroczu 2014 r., przy przewidywanym wzroście produkcji światowej i unijnej oraz rosnącej konkurencji m.in. ze strony Brazylii, prawdopodobnie utrzyma się tendencja wzrostowa w imporcie asortymentu wołowego.
Spożycie
W Polsce do 2012 r. utrzymywała się spadkowa tendencja w konsumpcji wołowiny. W 2012 r. bilansowe spożycie mięsa wołowego ukształtowało się na poziomie 1,6 kg na mieszkańca. Niższa konsumpcja była wynikiem między innymi 14-procentowego wzrostu i tak wysokich cen wołowiny w stosunku do innych gatunków mięsa.
W 2013 r. w okresie od stycznia do listopada (dane GUS) mięso wołowe podrożało o 2,6% w porównaniu z tym samym okresem 2012 r., mięso wieprzowe o 0,9%, a drobiowe o 0,2%. W ocenie analityków ARR, poziom spożycia mięsa wołowego mógł być nieco niższy niż w 2012 r. W 2014 r., w związku z obniżającymi się cenami skupu wołowiny i wzrostem konkurencji ze strony innych krajów oraz przewidywaną przez IERiGŻ – PIB poprawą sytuacji dochodowej ludności, spożycie wołowiny może być nieco większe.
Prognoza cen skupu bydła do czerwca 2014 r.
W 2014 r. przewidywany wzrost światowej i unijnej produkcji wołowiny będzie wywierał presję na spadek cen tego mięsa na rynku unijnym. Z uwagi na ukierunkowanie krajowej produkcji na eksport, spadek cen na rynkach zagranicznych będzie miał wpływ na poziom cen w kraju. W tej sytuacji, przy ograniczonym popycie krajowym, ceny skupu bydła w Polsce w pierwszej połowie 2014 r. mogą kształtować się na poziomie o 5-7% niższym niż w analogicznych miesiącach 2013 r. W tej sytuacji Zespół Ekspertów uwzględniając wahania sezonowe przewiduje, że do czerwca 2014 r. ceny skupu żywca wołowego mogą kształtować się następująco: bydło ogółem zł/kg marzec 5,80-6,10 czerwiec 5,70-6,10. Młode bydło rzeźne zł/kg marzec 6,00-6,30, czerwiec 5,90-6,30.
Źródło: ARR
