Jak podaje ARR od ubiegłego roku w Polsce wysokość cen skupu żywca wieprzowego jest odzwierciedleniem słabnącego krajowego popytu na wieprzowinę i zmniejszającej się produkcji tego mięsa, a także zmian unijnych cen wieprzowiny i kursu złotego wobec euro. Według GUS w sierpniu 2013 r. za żywiec wieprzowy w skupie płacono średnio 5,97 zł/kg, o 3% więcej niż w poprzednim miesiącu i o 5% więcej niż przed rokiem.
Zgodnie z danymi Zintegrowanego Systemu Rolniczej Informacji Rynkowej MRiRW od drugiego tygodnia wrzeÅ›nia 2013 r. w Polsce notuje siÄ™ sezonowy spadek cen skupu żywca wieprzowego. W dniach 07-13.10.2013 r. podmioty objÄ™te monitoringiem ZSRIR skupowaÅ‚y trzodÄ™ chlewnÄ… przeciÄ™tnie po 5,78 zÅ‚/kg, o 4,5% taniej niż przed miesiÄ…cem i niż w porównywalnym okresie 2012 r. WedÅ‚ug Komisji Europejskiej (KE) Å›rednia unijna cena trzody chlewnej w drugim tygodniu października br. uksztaÅ‚towaÅ‚a siÄ™ na poziomie 182,68 EUR/100 kg (masy poubojowej schÅ‚odzonej klasy E), o okoÅ‚o 5% niższym niż miesiÄ…c wczeÅ›niej i niż przed rokiem. Krajowa cena tej klasy trzody chlewnej w przeliczeniu na walutÄ™ unijnÄ… (182,46 EUR/100 kg) byÅ‚a wyższa od przeciÄ™tnych cen w paÅ„stwach bÄ™dÄ…cych gÅ‚ównymi konkurentami Polski na unijnym rynku wieprzowiny (m.in. w Holandii,Belgii, Danii, Niemczech, we Francji i na WÄ™grzech).
Czynniki wpływające na poziom cen skupu:
- pogłowie trzody chlewnej i produkcja żywca wieprzowego
UtrzymujÄ…ce siÄ™ do lipca 2013 r. niekorzystne ekonomiczne warunki produkcji żywca wieprzowego spowodowaÅ‚y dalszy spadek pogÅ‚owia trzody chlewnej w Polsce. Zgodnie z danymi GUS w koÅ„cu lipca 2013 r. krajowe pogÅ‚owie Å›wiÅ„ liczyÅ‚o 11,1 mln szt., o prawie 4% mniej niż rok wczeÅ›niej. Najbardziej (o 9,1%) zmniejszyÅ‚a siÄ™ liczba prosiÄ…t. PogÅ‚owie loch na chów zmalaÅ‚o o 8%, w tym loch proÅ›nych o 6,1%. Do spadku liczebnoÅ›ci loch proÅ›nych mogÅ‚y przyczynić siÄ™ również przepisy dotyczÄ…ce grupowego utrzymania tych zwierzÄ…t (Dyrektywa Rady 2008/120/WE z dnia 18 grudnia 2008 r.), których ostateczny termin wdrożenia w UE upÅ‚ynÄ…Å‚ 1 stycznia 2013 r. W niewielkim stopniu (o 0,7%) zmniejszyÅ‚a siÄ™ natomiast liczebność zarówno warchlaków, jak i tuczników. Spadek ich pogÅ‚owia zostaÅ‚ ograniczony przez zwiÄ™kszony przywóz do Polski prosiÄ…t i warchlaków.
ERiGŻ-PIB prognozuje, że krajowa produkcja żywca wieprzowego w 2013 r. może ukształtować się na poziomie około 1.955 tys. ton (1.525 tys. ton w w.b.c.),o 12% niższym niż w 2012 r. W mniejszym stopniu ograniczeniu uległ skup trzody chlewnej. Zgodnie z informacjami GUS w okresie pierwszych ośmiu miesięcy 2013 r. żywca wieprzowego skupiono 1.092 tys. ton, o 2% mniej niż w analogicznym okresie 2012 r.
W sierpniu 2013 r., w efekcie jednoczesnego wzrostu cen skupu żywca wieprzowego i spadku targowiskowych cen żyta i jÄ™czmienia, relacje cen skupu trzody chlewnej do targowiskowych cen tych zbóż zbliżyÅ‚y siÄ™ do poziomu zapewniajÄ…cego opÅ‚acalność chowu trzody. Takie relacje mogÄ… zachÄ™cić niektórych krajowych producentów do zwiÄ™kszenia skali tuczu trzody chlewnej i przyczynić siÄ™ do wyhamowania spadku pogÅ‚owia. IERiGÅ»-PIB ocenia, że w koÅ„cu grudnia 2013 r. krajowe pogÅ‚owie trzody może być o 1% mniejsze niż rok wczeÅ›niej i wynieść okoÅ‚o 11 mln szt.
W UE w poÅ‚owie 2013 r. liczebność Å›wiÅ„, a szczególnie loch proÅ›nych, także zmalaÅ‚a, co byÅ‚o konsekwencjÄ… pogorszenia ekonomicznych warunków tuczu i wdrożenia również w innych paÅ„stwach Wspólnoty wspomnianych przepisów w zakresie grupowego utrzymania loch proÅ›nych. Zgodnie z wstÄ™pnÄ… informacjÄ… KE w poÅ‚owie 2013 r. pogÅ‚owie trzody chlewnej w UE byÅ‚o o 0,9% mniejsze niż rok wczeÅ›niej. KE prognozuje, że w 2013 r. w krajach UE produkcja wieprzowiny bÄ™dzie o okoÅ‚o 1% mniejsza niż w poprzednim roku. Spadek cen zbóż, który nastÄ…piÅ‚ w 2013 r. może przyczynić siÄ™ do wzrostu zainteresowania chowem trzody chlewnej.
Handel zagraniczny
Spadek produkcji wieprzowiny w 2013 r. i wysokie jej ceny w UE przyczyniajÄ… siÄ™ do ograniczania unijnego eksportu asortymentu wieprzowego do krajów trzecich. Zgodnie z informacjami KE w okresie styczeÅ„ – sierpieÅ„ br. z UE wyeksportowano 2.024 tys. ton produktów wieprzowych6, tj. o 1% mniej niż w porównywalnym okresie 2012 r. Import wieprzowiny do UE ma znaczenie marginalne. W ciÄ…gu pierwszych oÅ›miu miesiÄ™cy 2013 r. z krajów trzecich do UE zaimportowano 23 tys. Ton asortymentu wieprzowego, o 7% mniej niż rok wczeÅ›niej. WedÅ‚ug KE w caÅ‚ym 2013 r. unijny eksport asortymentu wieprzowego może być o okoÅ‚o 3% mniejszy niż w 2012 r. Unijny import produktów wieprzowych w dalszym ciÄ…gu bÄ™dzie marginalny. ZnaczÄ…cy popyt zagraniczny na wieprzowinÄ™ przyczynia siÄ™ do wzrostu eksportu tego miÄ™sa z Polski. W okresie styczeÅ„ – sierpieÅ„ br. eksport żywca, miÄ™saoraz tÅ‚uszczów i przetworów wieprzowych z naszego kraju wyniósÅ‚ 424 tys. ton,o 13% wiÄ™cej niż w analogicznym okresie 2012 r. Wzrost eksportu jest możliwy dziÄ™ki zwiÄ™kszonemu importowi trzody chlewnej. W ciÄ…gu pierwszych oÅ›miu miesiÄ™cy 2013 r. przywóz trzody chlewnej osiÄ…gnÄ…Å‚ poziom 3,1 mln szt.8, o 34% wyższy niż rok wczeÅ›niej (w tym import prosiÄ…t i warchlaków wyniósÅ‚ 2,3 mln szt., o 27% wiÄ™cej, a tuczników – 0,6 mln szt., o 65% wiÄ™cej). W strukturze asortymentowej importu tradycyjnie dominowaÅ‚o jednak miÄ™so surowe (77% ogóÅ‚u przywozu asortymentu wieprzowego wyrażonego w ekwiwalencie miÄ™sa), ale sprowadzono go o 3% mniej niż przed rokiem. W rezultacie łączny import produktów wieprzowych do Polski (w ekwiwalencie miÄ™sa) wyniósÅ‚ 509 tys. ton, o 3% wiÄ™cej niż przed rokiem. Deficyt polskiego handlu zagranicznego asortymentem wieprzowym uksztaÅ‚towaÅ‚ siÄ™ na poziomie 85 tys. ton wobec 117 tys. ton w okresie styczeÅ„ – sierpieÅ„ 2012 r. Ze wzglÄ™du na mniejszÄ… krajowÄ… produkcjÄ™ żywca wieprzowego analitycy ARR przewidujÄ…, że w 2013 r. import wieprzowiny do Polski wyniesie okoÅ‚o 790 tys. ton, tj. o 5% wiÄ™cej niż w 2012 r. Eksport wieprzowiny może wzrosnąć o 10%, do okoÅ‚o 650 tys. ton.
Spożycie
Malejąca krajowa produkcja wieprzowiny i drogi import spowodowały wzrost krajowych cen detalicznych mięsa wieprzowego, a w konsekwencji przyczyniły się do spadku jego konsumpcji. Zgodnie z informacjami GUS w 2012 r. ceny detaliczne wieprzowiny były o 10% wyższe niż w 2011 r., a jej spożycie zmalało do 39,2 kg na mieszkańca (z 42,5 kg w 2011 r.). W okresie pierwszych ośmiu miesięcy br. ceny detaliczne mięsa wieprzowego jeszcze nieco wzrosły (o prawie 1% w stosunku do analogicznego okresu ubiegłego roku). Ocenia się, że w związku z konkurencją tańszego mięsa kurcząt i pogorszeniem sytuacji dochodowej ludności, spożycie wieprzowiny w 2013 r. może być mniejsze niż w 2012 r. o ponad 3 kg na mieszkańca.
Prognoza cen skupu trzody chlewnej do marca 2014 r.
Na wysokość cen skupu żywca wieprzowego w Polsce w okresie objÄ™tym prognozÄ… decydujÄ…cy wpÅ‚yw bÄ™dÄ… miaÅ‚y unijne ceny wieprzowiny oraz kurs zÅ‚otego w relacji do euro. WedÅ‚ug KE w 2013 r., w nastÄ™pstwie zmian w produkcji i handlu Zgodnie z metodologiÄ… EUROSTAT dane dotyczÄ… trzody chlewnej objÄ™tej kodami zagranicznym, podaż wieprzowiny w UE może być o 1% mniejsza niż 2012 r., co bÄ™dzie sprzyjaÅ‚o utrzymaniu cen wieprzowiny na wysokim poziomie. ZespóÅ‚ Ekspertów, biorÄ…c po uwagÄ™ zmiany krajowej podaży i popytu, przewiduje, że Å›rednie ceny skupu żywca wieprzowego w Polsce w prognozowanym okresie mogÄ… ksztaÅ‚tować siÄ™ nastÄ™pujÄ…co: grudzieÅ„ 2013 r. zÅ‚/kg 5,50-5,80, marzec 2014r. 5,50-5,90 zÅ‚/kg.