Aktualna sytuacja cenowa

W Polsce ceny skupu trzody chlewnej kształtują się pod wpływem malejącego krajowego popytu na wieprzowinę i ograniczanej produkcji tego mięsa oraz zmian unijnych cen wieprzowiny i kursu złotego do euro. W ostatnim kwartale 2013 r. spadek popytu na wieprzowinę w UE przyczynił się do obniżenia cen skupu trzody chlewnej, zarówno na rynku unijnym, jak i krajowym. Zgodnie z informacją GUS w grudniu 2013 r. w Polsce żywiec wieprzowy skupowano przeciętnie po 5,28 zł/kg, o 11% taniej niż we wrześniu 2013 r. i o 1,5% taniej niż w grudniu 2012 r.

 W pierwszej dekadzie stycznia 2014 r. odnotowano dalszy spadek cen skupu trzody chlewnej. W dniach 06–12.01.2014 r. podmioty objęte monitoringiem Zintegrowanego Systemu Rolniczej Informacji Rynkowej MRiRW za żywiec wieprzowy w skupie płaciły średnio 4,96 zł/kg4, o 7% mniej niż miesiąc wcześniej i o 4% mniej niż przed rokiem. Zgodnie z informacją Komisji Europejskiej przeciętna cena trzody chlewnej w UE w drugim tygodniu stycznia 2014 r. wyniosła 162,22 EUR za 100 kg (masy poubojowej schłodzonej klasy E) i była o 5% niższa niż przed miesiącem oraz o 4% niższa niż rok wcześniej. Cena tej klasy trzody chlewnej w Polsce wyrażona w walucie unijnej ukształtowała się na poziomie 158,07 EUR za 100 kg. Była ona wyższa od średnich cen m.in. w Holandii, Belgii, Danii, Niemczech i we Francji, ale niższa niż np. na Węgrzech.

Czynniki wpływające na poziom cen skupu:

- pogłowie trzody chlewnej i produkcja żywca wieprzowego

Zgodnie z danymi GUS (opublikowanymi 13.09.2013 r.) w lipcu 2013 r. pogłowie świń w Polsce wynosiło 11,1 mln szt., tj. o 4% mniej niż przed rokiem. W największym stopniu (o 9%) zmalała liczba prosiąt. Pogłowie loch na chów zmniejszyło się o 8%, w tym loch prośnych o 6%. Spadek pogłowia warchlaków i tuczników został złagodzony przez rosnący import prosiąt i warchlaków. W efekcie pogłowie warchlaków i tuczników zmalało najmniej (o niecały 1%). Konsekwencją spadku pogłowia trzody chlewnej jest ograniczenie produkcji żywca wieprzowego w Polsce.

IERiGŻ – PIB szacuje, że w 2013 r. krajowa produkcja żywca wieprzowego wyniosła niecałe 2 mln ton (1,5 mln ton w.b.c.), o 12% mniej niż w 2012 r. W mniejszym stopniu ograniczeniu uległ skup trzody chlewnej. Według danych GUS w 2013 r. do skupu dostarczono 1.458 tys. ton żywca wieprzowego, tj. o 1% mniej niż w 2012 r. Relacje cen żywca wieprzowego do targowiskowych cen zbóż oraz do cen mieszanek nadal są niekorzystne dla producentów trzody chlewnej.

IERiGŻ – PIB prognozuje, że w pierwszej połowie 2014 r. produkcja żywca wieprzowego w Polsce może wynieść około 970 tys. ton (755 tys. ton w.b.c.), o 1% mniej niż w pierwszym półroczu 2013 r.

KE szacuje, że w 2013 r. unijna produkcja wieprzowiny była o około 1% mniejsza niż w poprzednim roku. Spadek cen zbóż, który nastąpił w 2013 r. może przyczynić się do wzrostu zainteresowania chowem trzody chlewnej. KE przewiduje, że w 2014 r. w UE produkcja wieprzowiny nieco wzrośnie.

Handel zagraniczny

W 2013 r. utrzymujący się popyt zagraniczny na wieprzowinę przyczynił się do wzrostu eksportu tego mięsa z Polski. Znaczący wzrost odnotowano m.in. w eksporcie do Chin i do Rosji. W okresie styczeń–listopad 2013 r. do Chin (w wadze produktu) wyeksportowano 47 tys. ton mięsa wieprzowego (wobec 12 tys. ton w tym samym okresie 2012 r.), a do Rosji 33 tys. ton (wobec 15 tys. ton). Połowa wolumenu eksportu mięsa wieprzowego (199 tys. ton) została jednak skierowana do krajów UE, w tym do Włoch 39 tys. ton, na Słowację 29 tys. ton, do Niemiec 27 tys. ton, a na Węgry 25 tys. ton. Dużym odbiorcą polskiej wieprzowiny pozostała Białoruś (36 tys. ton), chociaż eksport do tego kraju był mniejszy niż w 2012 r. Mięso wieprzowe stanowiło dwie trzecie eksportu asortymentu wieprzowego wyrażonego w ekwiwalencie mięsa.

W 2013 r. zwiększył się również eksport tłuszczów wieprzowych, zmniejszył się natomiast wywóz żywca i przetworów. Łączny eksport żywca, mięsa oraz tłuszczów i przetworów wieprzowych wyrażony w ekwiwalencie mięsa5 w okresie pierwszych jedenastu miesięcy 2013 r. osiągnął nienotowany dotąd poziom 612 tys. ton, o 14% wyższy niż w tym samym okresie 2012 r. Zwiększenie wywozu asortymentu wieprzowego było możliwe dzięki wzrostowi przywozu trzody chlewnej. W okresie styczeń – listopad 2013 r. do Polski sprowadzono ponad 4,6 mln szt. trzody chlewnej, o 32% więcej niż w analogicznym okresie poprzedniego roku (w tym import prosiąt i warchlaków wyniósł blisko 3,4 mln szt., o 24% więcej, a import tuczników – 1,2 mln szt., o 85% więcej). W strukturze asortymentowej przywozu nadal jednak zdecydowanie dominowało mięso surowe (75% ogółu przywozu asortymentu wieprzowego wyrażonego w ekwiwalencie mięsa). Całkowity import do Polski produktów wieprzowych (w ekwiwalencie mięsa) osiągnął poziom 733 tys. ton i był o 6% większy niż rok wcześniej. Według szacunków analityków ARR w całym 2013 r. ujemne saldo polskiego handlu zagranicznego wieprzowiną wyniosło 130 tys. ton wobec 160 tys. ton w 2012 r.

Departament Rolnictwa USA (USDA) przewiduje, że w 2014 r. nastąpi wzrost konkurencji na światowym rynku wieprzowiny. Nasilenie konkurencji będzie wynikało ze zwiększenia produkcji w krajach należących do największych eksporterów wieprzowiny (USA, Brazylia), a także w krajach, które nie są tradycyjnymi eksporterami tego mięsa (m.in. Białoruś i Ukraina), przy niewielkim wzroście globalnego popytu importowego. Według KE w 2014 r., pomimo wzrostu unijnej produkcji, eksport asortymentu wieprzowego z UE może być nieco mniejszy niż w 2013 r. Unijny import produktów wieprzowych w 2014 r., tak jak w poprzednich latach, będzie miał znaczenie marginalne.

Ocenia się, że w następstwie rozwoju kontaktów międzynarodowych,  w pierwszej połowie 2014 r. może nastąpić wzrost polskiej wymiany handlowej wieprzowiną. Przewiduje się, że import wieprzowiny do Polski będzie o 6% większy niż w pierwszym półroczu 2013 r. Eksport wieprzowiny z Polski może wzrosnąć o 3%.

Spożycie

Malejąca krajowa produkcja wieprzowiny i drogi import przyczyniły się do wzrostu krajowych cen detalicznych mięsa wieprzowego, a w efekcie do spadku jego konsumpcji. Zgodnie z danymi GUS w okresie pierwszych jedenastu miesięcy 2013 r. ceny detaliczne mięsa wieprzowego były o 1% wyższe niż w analogicznym okresie 2012 r. Ocenia się, że w związku z konkurencją tańszego mięsa kurcząt, spożycie wieprzowiny w 2013 r. mogło być o ponad 3 kg na mieszkańca mniejsze niż w 2012 r., kiedy wynosiło 39,2 kg na mieszkańca. Biorąc pod uwagę prawdopodobny wzrost podaży wieprzowiny na krajowym rynku, IERiGŻ – PIB przewiduje, że w 2014 r. spożycie tego mięsa może być o około 1 kg większe niż w 2013 r.

 Prognoza cen skupu trzody chlewnej do czerwca 2014 r.

Na wysokość krajowych cen skupu żywca wieprzowego w prognozowanym okresie będą miały wpływ przede wszystkim ceny wieprzowiny w UE oraz kurs złotego wobec euro. Według KE w 2014 r., w wyniku zmian wielkości produkcji i eksportu netto, podaż wieprzowiny w UE może być o około 1% większa niż w 2013 r., co może spowodować spadek unijnych cen wieprzowiny. W marcu br. w Polsce ceny skupu trzody chlewnej mogą być zbliżone do notowanych przed rokiem, a w czerwcu mogą być nieco niższe niż rok wcześniej. Zespół Ekspertów, uwzględniając sezonowe wahania cen, przewiduje, że przeciętne krajowe ceny skupu żywca wieprzowego w okresie objętym prognozą mogą kształtować się następująco: żywiec wieprzowy zł/kg marzec 5,20-5,50 czerwiec 5,20-5,60.

Źródło: ARR