Mechanizm dopłat do prywatnego przechowywania wieprzowiny jest uruchamiany okresowo i ma na celu osiągnięcie stabilizacji rynku wieprzowiny poprzez zagospodarowanie sezonowych nadwyżek produkcyjnych. Zdjęcie nadwyżek produkcyjnych z rynku może mieć charakter czasowy, kiedy po okresie przechowywania wieprzowina trafia na rynek wewnętrzny UE, lub stałe, kiedy wieprzowina objęta mechanizmem zostaje wywieziona poza obszar celny UE. Mechanizm dopłat do prywatnego przechowywania wieprzowiny uruchamiany jest przez Komisję Europejską na wniosek państw członkowskich UE, gdy cena tusz wieprzowych na rynku UE, ustalona na podstawie cen notowanych w państwach członkowskich, spadnie poniżej 103% ceny bazowej i istnieje prawdopodobieństwo, że utrzyma się na tym poziomie.
KE w rozporządzeniu uruchamiającym mechanizm dopłat do prywatnego przechowywania określa: wykaz produktów objętych mechanizmem, minimalne ilości produktów, na które można składać wnioski (oferty przetargowe), okres przechowywania oraz wysokość zabezpieczenia. Stawki dopłat mogą być ustalone z góry przez Komisję Europejską lub w drodze przetargu.
Przedmiotem dopłat do prywatnego przechowywania może być wieprzowina:
· sklasyfikowana zgodnie z klasyfikacją EUROP,
· pochodząca ze zwierząt, których chów prowadzony był przynajmniej przez ostatnie 2 miesiące na terenie UE, i których ubój nastąpił nie wcześniej niż 10 dni przed datą wprowadzenia mięsa do chłodni.
Do mechanizmu dopłat do prywatnego przechowywania będą mogli przystąpić przedsiębiorcy, którzy:
1) zarejestrowani są w Centralnym Rejestrze Przedsiębiorców ARR i posiadają identyfikacyjny numer rejestracyjny nadany im przez Agencję,
2) mają siedzibę i są zarejestrowani na terenie Unii Europejskiej dla celów podatków VAT,
3) dysponują chłodnią do przechowywania wieprzowiny na terenie Polski.
Przedsiębiorca zainteresowany uczestnictwem w mechanizmie powinien w określonym przez KE terminie złożyć w Agencji Rynku Rolnego wniosek (przy stawce dopłaty ustalonej przez KE) lub ofertę przetargową (przy stawce dopłaty ustalonej w drodze przetargu).
Wniosek (oferta przetargowa) powinien zostać złożony na ilości nie mniejsze niż ilości minimalne ustalone przez KE i zawierać m.in. nazwę produktu, deklarowaną ilość i okres przechowywania oraz stawkę dopłaty. Wraz z wnioskiem (ofertą przetargową) przedsiębiorca zobowiązany jest złożyć zabezpieczenie w wysokości ustalonej przez KE.
Wnioski spełniające wszystkie wymagania formalne, przyjmowane są przez ARR do realizacji poprzez zawarcie stosownych umów z przedsiębiorcami.
W przypadku ustalenia wysokości stawek dopłat w drodze przetargu, ARR na podstawie złożonych ofert przetargowych sporządza i przesyła do KE zestawienia obejmujące deklarowane ilości poszczególnych produktów oraz oferowane stawki dopłat. Po określeniu przez KE poziomu maksymalnej stawki dopłaty, ARR zawiera umowy z przedsiębiorcami, którzy zaoferowali stawkę równą lub niższą niż maksymalna stawka dopłaty ustalona przez KE.
Przedsiębiorca, z którym została zawarta umowa zobowiązany jest do wprowadzenia do chłodni w ciągu 28 dni od daty zawarcia umowy całkowitej ilości wieprzowiny objętej umową i przechowywania jej na własny koszt i ryzyko przez umowny okres przechowywania.
Wprowadzanie wieprzowiny do chłodni może odbywać się partiami. Umieszczenie w chłodni każdej partii wieprzowiny przeprowadzane jest w obecności przedstawiciela służb technicznych ARR, który kontroluje ilość i jakość produktu. Ustalona przy wprowadzeniu do chłodni waga netto świeżej wieprzowiny jest podstawą do naliczenia wysokości należnej kwoty dopłaty.
Umowny okres przechowywania liczony jest od dnia następującego po dniu, w którym całkowita ilość wieprzowiny objętej umową zostanie wprowadzona do chłodni. Podczas przechowywania wieprzowiny w ramach mechanizmu dopłat do prywatnego przechowywania, przedstawiciele służb technicznych ARR przeprowadzą kontrole mające na celu stwierdzenie prawidłowej realizacji umowy.
W trakcie umownego okresu przechowywania przedsiębiorca może:
1) zadecydować o wycofaniu wieprzowiny z mechanizmu, pod warunkiem, że wieprzowina przechowywana jest przez okres, co najmniej 2 miesięcy, a jej wywóz poza obszar celny UE nastąpi w ciągu 60 dni od daty wycofania z chłodni;
2) ubiegać się o wypłatę zaliczkowej kwoty dopłaty. Zaliczkowa dopłata przysługuje po upływie 60 dni umownego okresu przechowywania, pod warunkiem złożenia w ARR zabezpieczenia w wysokości 110% kwoty zaliczkowej dopłaty, o którą ubiega się przedsiębiorca.
Po zakończeniu umownego okresu przechowywania przedsiębiorca otrzymuje dopłatę do ustalonej przy wprowadzeniu do chłodni wagi netto świeżej wieprzowiny i faktycznie przechowywanej przez okres objęty umową. Wysokość kwoty dopłaty wyliczana jest w zależności od stopnia wywiązania się przedsiębiorcy z zobowiązań wynikających z zawartej z ARR umowy.
Za należyte wykonanie umowy uznaje się wprowadzenie do chłodni w ciągu 28 dni od daty zawarcia umowy, co najmniej 90% umownej ilości wieprzowiny oraz przechowywanie jej przez okres określony umową. W tym przypadku wysokość należnej kwoty dopłaty zostanie wyliczona proporcjonalnie do ilości wprowadzonej i przechowywanej wieprzowiny. Po rozliczeniu umowy zabezpieczenie złożone przez przedsiębiorcę wraz z wnioskiem (ofertą przetargową) zostaje zwrócone w całości.
Nie wywiązanie się przedsiębiorcy ze zobowiązań wynikających z zawartej umowy powoduje redukcję należnej kwoty dopłaty oraz częściowy lub całkowity przepadek zabezpieczenia. Ponadto w przypadku stwierdzenia, że zawarta we wniosku (ofercie przetargowej) deklaracja przedsiębiorcy została sfałszowana – dopłata nie zostanie wypłacona. Dodatkowo przedsiębiorca zostanie wykluczony z mechanizmu dopłat do prywatnego przechowywania wieprzowiny na okres jednego roku od momentu wykrycia nieprawidłowości.
Zapłata należnej kwoty dopłaty nastąpi przelewem na wskazane przez przedsiębiorcę konto bankowe, w terminie 120 dni od daty otrzymania od przedsiębiorcy kompletu wymaganych dokumentów.
Źródło: Agencja Rynku Rolnego
