W dniu 24 stycznia 2014 r. litewskie władze weterynaryjne notyfikowały o wykryciu dwóch przypadków afrykańskiego pomoru świń u dzików: w regionie solecznickim (lit. Salcininkai), okręg wileński oraz w regionie orańskim (lit. Varena), okręg olicki. Według danych litewskich oba przypadki ASF na Litwie zlokalizowane są w pobliżu granicy białorusko-litewskiej i jednocześnie w odległości ok. 70-80 km od granicy z Polską. Przypadki ASF zostały stwierdzone dzięki programowi monitoringu w kierunku wykrycia afrykańskiego pomoru świń, wprowadzonemu na terytorium Litwy po wykryciu w 2013 r. ogniska tej choroby na Białorusi.
Litewskie władze wprowadziły środki zwalczania choroby zgodnie z prawodawstwem Unii Europejskiej oraz wytycznymi Komisji Europejskiej dotyczącymi nadzoru i kontroli afrykańskiego pomoru świń u dzików. Ponadto zarządzeniem szefa litewskich służb weterynaryjnych powiększono obszar objęty restrykcjami, w którym wdrożono stosowne nakazy, zakazy i ograniczenia oraz podjęto środki zwalczania ASF u świń i dzików. Dodatkowo, na terytorium całej Litwy prowadzi się próbkobranie wśród dzików, a miejsca ewentualnego przebywania dzików w lasach są przeszukiwane w celu znalezienia padłych sztuk. Według informacji władz litewskich do chwili obecnej nie stwierdzono zwiększonej śmiertelności u świń na terytorium Litwy. Nie istnieje metoda całkowicie uniemożliwiająca przeniesienie wirusa na terytorium Polski, jednakże zidentyfikowano główne drogi możliwego przeniesienia ASF na terytorium Polski i dla każdej z nich w ciągu ostatnich lat i miesięcy wzmocniono stosowne działania kontrolne lub zabezpieczenia, celem redukcji zagrożenia. Najważniejsze działania w tym zakresie to:
Wprowadzenie monitoringu (badania laboratoryjne świń i dzików) w kierunku ASF na terenie województw lubelskiego, mazowieckiego, podkarpackiego, podlaskiego i warmińsko mazurskiego. Wszystkie wyniki badań laboratoryjnych wykonanych na próbkach pobranych w ramach w/w programu były ujemne.
Wydanie rozporządzeń Wojewodów (Lubelskiego, Mazowieckiego i Podlaskiego), w sprawie zarządzenia środków w związku z wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń na terytorium Białorusi i możliwości jego przeniesienia na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej w celu zabezpieczeniem powiatów najbardziej zagrożonych możliwością wystąpienia ASF. Rozporządzenia te określają środki, których celem jest stworzenie szczelnego systemu nad obrotem zwierząt wrażliwych na afrykański pomór świń oraz wszelkich pozyskanych od nich produktów.
Wzmocnienie kontroli bagażu podręcznego pasażerów wjeżdżających na terytorium Polski pod kątem wwozu produktów pochodzenia zwierzęcego – dokonywana jest konfiskata i zniszczenie takich produktów, podejmowane są działania nakierowane na wykrycie ewentualnych prób przemytu żywności.
Wprowadzenie obowiązku kontroli na granicy Polski prawidłowości przeprowadzenia czyszczenia i dezynfekcji pojazdów wjeżdżających na teren UE, a przewożących na terytorium Federacji Rosyjskiej i/lub Białorusi świnie. Ponadto, podjęto działania związane z zabezpieczeniem przejść granicznych w maty dezynfekcyjne.
Prowadzenie działań informacyjnych dot. ASF (rozdawanie ulotek informacyjnych hodowcom trzody chlewnej; prowadzenie szkoleń dla lekarzy weterynarii prywatnej praktyki).
Wdrożenie w 2013 r. specjalnego programu mającego na celu wczesne wykrycie zakażeń wirusem wywołującym afrykański pomór świń oraz poszerzenie wiedzy na temat ryzyka wystąpienia tej choroby na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Program obejmował większość wymienionych wyżej działań (pobieranie próbek i badania laboratoryjne świń i dzików, wzmocnienie środków bioasekuracji na drogowych przejściach granicznych z Białorusią i Ukrainą, prowadzenie kampanii informacyjnych i szkoleń przypominających). Analogiczne działania będą kontynuowane w roku 2014.
Podstawowe fakty i informacje dotyczące afrykańskiego pomoru świń udostępnione są na stronie internetowej Głównego Inspektoratu Weterynarii.
O dalszym rozwoju sytuacji Główny Lekarz Weterynarii będzie informował na bieżąco.
Źródło: Główny Inspektorat Weterynarii
