Jak podaje ARR spadek cen woÅ‚owiny w UE oraz zwiÄ™kszone dostawy bydÅ‚a do skupu w kraju spowodowaÅ‚y, że w Polsce od poczÄ…tku 2013 r. utrzymuje siÄ™ spadkowa tendencja cen skupu żywca woÅ‚owego. WedÅ‚ug danych GUS w sierpniu br. bydÅ‚o ogóÅ‚em skupowano Å›rednio po 6,02 zÅ‚/kg, a mÅ‚ode bydÅ‚o po 6,26 zÅ‚/kg, tj. odpowiednio o 9% i o 11% taniej niż przed rokiem. WedÅ‚ug danych Zintegrowanego Systemu Rolniczej Informacji Rynkowej MRiRW w dniach 07-13.10.2013 r. ceny skupu bydÅ‚a ogóÅ‚em wynosiÅ‚y Å›rednio 5,90 zÅ‚/kg i byÅ‚y o 1,5% niższe niż przed miesiÄ…cem oraz o 8% niższe niż rok wczeÅ›niej. W tym czasie przeciÄ™tna unijna cena bydÅ‚a klasy R3 uksztaÅ‚towaÅ‚a siÄ™ na poziomie 386,15 EUR/100 kg (masy poubojowej schÅ‚odzonej), o 2% niższym niż w porównywalnym okresie 2012 r. Cena polskiej woÅ‚owiny tej samej klasy w przeliczeniu na walutÄ™ unijnÄ… wyniosÅ‚a 302,86 EUR/100 kg i byÅ‚a o 12% niższa niż rok wczeÅ›niej. Spadek ten byÅ‚ wiÄ™kszy niż cen wyrażonych w zÅ‚otych. Niższe niż przed rokiem krajowe ceny żywca woÅ‚owego i deprecjacja zÅ‚otego wzglÄ™dem euro przyczyniÅ‚y siÄ™ do zwiÄ™kszenia cenowej konkurencyjnoÅ›ci polskiej woÅ‚owiny na rynku unijnym. W okresie pierwszych trzech kwartaÅ‚ów 2013 r. Å›rednia cena skupu bydÅ‚a rzeźnego w Polsce wyrażona w walucie unijnej stanowiÅ‚a 79% przeciÄ™tnej ceny w UE, wobec 85% rok wczeÅ›niej.
Czynniki wpływające na poziom cen skupu:
- pogłowie bydła oraz produkcja żywca wołowego i cielęcego
W Polsce od akcesji do UE roÅ›nie pogÅ‚owie bydÅ‚a opasowego. WedÅ‚ug danych GUS w czerwcu 2013 r. pogÅ‚owie mÅ‚odego bydÅ‚a (w wieku 1-2 lat) uksztaÅ‚towaÅ‚o siÄ™ na poziomie 1,4 mln szt., tj. o 5,8% wyższym niż przed rokiem i o 55% wyższym niż w tym samym okresie 2004 r. Jeszcze wiÄ™kszy wzrost (o 8% w porównaniu z czerwcem 2012 r.) odnotowano w pogÅ‚owiu cielÄ…t, które osiÄ…gnęło poziom 1,6 mln szt. OgóÅ‚em w poÅ‚owie 2013 r. w Polsce byÅ‚o 5,9 mln szt. bydÅ‚a, o 1,5% wiÄ™cej niż przed rokiem. Niższe niż przed rokiem ceny bydÅ‚a skÅ‚aniajÄ… producentów do wstrzymywania siÄ™ z ich sprzedażą. W efekcie do skupu dostarczono mniej sztuk bydÅ‚a, ale o wyższej wadze jednostkowej. IERiGÅ»-PIB ocenia, że w caÅ‚ym 2013 r. produkcja żywca woÅ‚owego w Polsce bÄ™dzie o okoÅ‚o 4% mniejsza niż w 2012 r. i może wynieść okoÅ‚o 690 tys. ton w wadze żywej (okoÅ‚o 360 tys. ton w w.b.c.).
Handel zagraniczny
WedÅ‚ug prognozy Komisji Europejskiej (z wrzeÅ›nia 2013 r.) w 2013 r. w caÅ‚ej UE przewidywane jest zmniejszenie produkcji woÅ‚owiny o okoÅ‚o 3%. Mniejsza produkcja woÅ‚owiny oraz pogorszenie warunków eksportu do Turcji i Rosji wpÅ‚ywa na ograniczenie wywozu z UE produktów woÅ‚owych. W okresie styczeÅ„ – sierpieÅ„ 2013 r. unijny eksport woÅ‚owiny i cielÄ™ciny wyniósÅ‚ 289 tys. ton i byÅ‚ o 15% mniejszy niż przed rokiem. JednoczeÅ›nie do UE sprowadzono 221 tys. ton asortymentu woÅ‚owego, o 8% wiÄ™cej niż w tym samym okresie roku ubiegÅ‚ego. Komisja Europejska przewiduje, że w 2013 r., eksport unijnego miÄ™sa woÅ‚owego i cielÄ™cego do krajów trzecich bÄ™dzie mniejszy niż rok wczeÅ›niej. JednoczeÅ›nie import może być o okoÅ‚o 10% wiÄ™kszy niż w 2012 r. Mniejszy niż przed rokiem jest również eksport woÅ‚owiny z Polski. W okresie styczeÅ„ – sierpieÅ„ 2013 r. z kraju wywieziono 220 tys. ton żywca, miÄ™sa oraz przetworów woÅ‚owych i cielÄ™cych, o 2% mniej niż przed rokiem. Ocenia siÄ™, że w caÅ‚ym 2013 r. eksport asortymentu woÅ‚owego i cielÄ™cego, podobnie jak w 2012 r., może uksztaÅ‚tować siÄ™ na poziomie 330 tys. ton.
Przywóz woÅ‚owiny i cielÄ™ciny, pomimo wzrostu, ksztaÅ‚tuje siÄ™ na relatywnie niskim poziomie. W okresie pierwszych oÅ›miu miesiÄ™cy 2013 r. do Polski w ekwiwalencie miÄ™sa zaimportowano 17 tys. ton żywca oraz produktów woÅ‚owych i cielÄ™cych, o 3,6 tys. ton wiÄ™cej niż przed rokiem. O wzroÅ›cie importu zadecydowaÅ‚ gÅ‚ównie zwiÄ™kszony przywóz bydÅ‚a, w tym zwÅ‚aszcza cielÄ…t. W analizowanym okresie do kraju przywieziono 43 tys. szt. bydÅ‚a, o 67% wiÄ™cej niż przed rokiem. Szacuje siÄ™, że w caÅ‚ym 2013 r. przywóz woÅ‚owiny i cielÄ™ciny wyniesie okoÅ‚o 26 tys. ton i bÄ™dzie o 13% wiÄ™kszy niż w poprzednim roku.
Spożycie
W Polsce od kilku lat utrzymuje siÄ™ malejÄ…ca tendencja w spożyciu woÅ‚owiny. Jest to wynik relatywnie wysokich cen tego gatunku miÄ™sa oraz braku tradycji kulinarnych spożywania woÅ‚owiny. W 2012 r., na skutek znacznego wzrostu cen detalicznych woÅ‚owiny (o 14% w porównaniu z 2011 r.), bilansowe spożycie tego miÄ™sa byÅ‚o o blisko 24% mniejsze niż w 2011 r. i wyniosÅ‚o 1,6 kg na mieszkaÅ„ca. W 2013 r. detaliczne ceny woÅ‚owiny nie rosnÄ… tak dynamicznie jak w 2012 r. WedÅ‚ug informacji GUS w okresie styczeÅ„ – sierpieÅ„ 2013 r. miÄ™so woÅ‚owe podrożaÅ‚o w detalu o 3,4% w stosunku do tego samego okresu roku poprzedniego. Zgodnie z prognozÄ… IERiGÅ»-PIB, spożycie miÄ™sa woÅ‚owego w 2013 r. może uksztaÅ‚tować siÄ™ na poziomie zbliżonym do ubiegÅ‚orocznego.
Prognoza cen skupu bydła do marca 2014 r.
Popyt importowy ze strony krajów UE bÄ™dzie sprzyjaÅ‚ utrzymywaniu Si wysokich cen skupu bydÅ‚a w Polsce, a jednoczeÅ›nie rosnÄ…ca konkurencja na rynku unijnym ze strony dostawców woÅ‚owiny z krajów trzecich bÄ™dzie hamowaÅ‚a ich wzrost. Z uwagi na zorientowanie polskiej produkcji woÅ‚owiny gÅ‚ównie na eksport, ceny skupu bydÅ‚a w dużej mierze bÄ™dÄ… zależne od kursu zÅ‚otego wzglÄ™dem euro.
W tej sytuacji ZespóÅ‚ Ekspertów uwzglÄ™dniajÄ…c wahania sezonowe przewiduje, że do marca 2014 r. ceny skupu żywca woÅ‚owego mogÄ… ksztaÅ‚tować siÄ™ nastÄ™pujÄ…co: bydÅ‚o mÅ‚ode rzeźne grudzieÅ„ 2013 r. 6,10-6,40 zÅ‚/kg marzec 2014 r. 6,10-6,50 zÅ‚/kg.