RYNEK WOŁOWINY
prognoza
Aktualna sytuacja cenowa
W 2014 r. średnia unijna cena bydła utrzymywała się poniżej poziomu z 2013 r. na skutek wzrostu podaży wołowiny na rynku unijnym i rosnącej konkurencji na rynku światowym. W grudniu 2014 r. w UE przeciętna cena zakupu bydła rzeźnego klasy R3 wynosiła 377,56 EUR/100 kg masy poubojowej schłodzonej i była o 4% niższa niż w grudniu 2013 r. Spadek cen żywca wołowego na rynku unijnym oraz wzrost krajowej produkcji 
Do większego spadku cen bydła ogółem niż bydła młodego mogły przyczynić się m.in. większe uboje krów mlecznych. Według danych KE na połowie stycznia br. (12–18.01.2015 r.) cena polskiej wołowiny klasy R3 wynosiła 305,46 EUR/100 kg masy poubojowej schłodzonej i była o 2% niższa niż przed rokiem. W tym czasie przeciętna unijna cena bydła tej klasy ukształtowała się na poziomie 384,45 EUR/100 kg, o 3% niższym niż przed rokiem i o 26% przewyższającym cenę notowaną w Polsce. Niższe niż w Polsce były ceny zakupu bydła rzeźnego na Łotwie, Litwie, w Estonii, na Węgrzech i w Rumunii.
Czynniki wpływające na poziom cen skupu:
1) pogłowie bydła oraz produkcja żywca wołowego i cielęcego
Według GUS w grudniu 2014 r. krajowe pogłowie bydła liczyło 5 659 tys. sztuk, o 1% więcej niż przed rokiem. Wzrost wynikał ze zwiększenia liczby cieląt poniżej 1 roku (o 2%) i młodego bydła w wieku 1–2 lat (o 4%). Bydła w wieku powyżej 2 lat było nieznacznie (o 0,2%) mniej, co wynikało ze zmniejszenia (o 1%) pogłowia krów.
Według szacunków IERiGŻ – PIB produkcja żywca wołowego w 2014 r. wyniosła 804 tys. ton (418 tys. ton wbc. (1)) wobec 714 tys. ton (373 tys. ton wbc.) w 2013 r. Wzrost produkcji znajduje odzwierciedlenie w znacznym wzroście skupu bydła. Według danych GUS w 2014 r. do skupu dostarczono 487 tys. ton żywca wołowego (o 13% więcej niż w 2013 r.) oraz ponad 10 tys. ton żywca cielęcego (o 36% więcej niż w 2013 r.). Biorąc pod uwagę wzrostowe tendencje w pogłowiu bydła rzeźnego, a także utrzymującą się redukcję w pogłowiu krów, IERiGŻ – PIB przewiduje, że w pierwszym półroczu 2015 r. krajowa produkcja żywca wołowego (bez cielęcego) może wynieść około 400 tys. ton (209 tys. ton wbc.)(2), o 2% więcej niż w pierwszej połowie 2014 r.
Według Komisji Europejskiej(3) unijna produkcja wołowiny w 2014 r. w odniesieniu do 2013 r. zwiększyła się o 2%. W 2015 r. prognozowany jest dalszy wzrost produkcji tego mięsa.
2) handel zagraniczny
Konkurencyjność cenowa krajowej wołowiny na rynku unijnym sprzyja wzrostowi eksportu żywca wołowego. W 2014 r. średnia cena skupu bydła rzeźnego w Polsce wyrażona w walucie unijnej stanowiła 80% przeciętnej ceny UE. W okresie styczeń–listopad 2014 r. z Polski wywieziono 333 tys. ton żywca, mięsa oraz przetworów wołowych i cielęcych(4), o 2% więcej niż w tym samym okresie 2013 r. Wywóz mięsa wołowego, stanowiącego 88% eksportu całego asortymentu wołowego utrzymał się na poziomie sprzed roku. Wywóz przetworów wołowych był o 34% większy niż rok wcześniej, a żywca (w ekwiwalencie mięsa) o 20% mniejszy. Ocenia się, że w całym 2014 r. wolumen eksportu asortymentu wołowego mógł być o 2% większy niż w 2013 r. i wynieść około 360 tys. ton. W pierwszym półroczu 2015 r., w związku z przewidywanym dalszym wzrostem produkcji, eksport wołowiny z Polski prawdopodobnie będzie nieco większy niż w analogicznym okresie 2014 r. Pozytywny wpływ na poziom eksportu może mieć także przywrócenie możliwości uboju rytualnego.
Import wołowiny i cielęciny do Polski, pomimo wzrostu, utrzymuje się na niskim poziomie. W okresie jedenastu miesięcy 2014 r. do kraju przywieziono 30 tys. ton produktów wołowych i cielęcych, o 17% więcej niż przed rokiem. O wzroście importu zadecydował zwiększony przywóz bydła opasowego i mięsa. W analizowanym okresie zaimportowano 92 tys. szt. bydła, o 30% więcej niż przed rokiem (w tym przywóz cieląt zwiększył się o ponad 40%). Przywóz mięsa był o 1,9 tys. ton (15%) większy niż w okresie styczeń–listopad 2013 r. Na odnotowanie zasługuje fakt, że w październiku i listopadzie 2014 r. import żywca ograniczono, co przyczyniło się do osłabienia dynamiki wzrostu importu asortymentu wołowego ogółem. Szacuje się, że w całym 2014 r. przywóz produktów wołowych i cielęcych mógł wynieść około 33 tys. ton wobec 29 tys. ton w 2013 r. (wzrost o 15%). W pierwszej połowie 2015 r. wolumen importu prawdopodobnie będzie kształtował się na poziomie zbliżonym do odnotowanego w pierwszym półroczu 2014 r.
3) spożycie
W Polsce do 2013 r. utrzymywała się spadkowa tendencja w spożyciu wołowiny. Był to efekt m.in. wysokich cen mięsa i przetworów wołowych, zwłaszcza w relacji do innych rodzajów mięsa. W 2013 r. bilansowe spożycie mięsa wołowego, według danych GUS, wyniosło 1,5 kg na jednego mieszkańca wobec 1,6 kg w 2012 r.
W okresie styczeń–listopad 2014 r. ceny detaliczne kulinarnego mięsa wołowego były o 1% niższe niż rok wcześniej, mięsa wieprzowego – o 2,6%, a drobiowego – o 2,8%. Biorąc pod uwagę poprawę sytuacji dochodowej ludności poziom spożycia wołowiny w 2014 r. mógł być nieco większy niż w 2013 r. i (według szacunków IERiGŻ – PIB) wynieść 1,6 kg na mieszkańca. W 2015 r. bilansowe spożycie wołowiny może wzrosnąć do 1,7 kg na osobę.
Prognoza cen skupu bydła do czerwca 2015 r.
Przewidywany wzrost światowej, w tym unijnej produkcji wołowiny w 2015 r., będzie wywierał presję na spadek cen tego mięsa na rynku unijnym. Z uwagi na ukierunkowanie polskiej produkcji wołowiny na eksport na rynek unijny, ceny na tym rynku będą miały wpływ na poziom cen w kraju. Spadek cen może być hamowany utrzymującym się popytem na konkurencyjną cenowo polską wołowinę. Wpływ na cenę krajową będzie miał także kurs złotego oraz skala redukcji pogłowia krów w Polsce. Zespół Ekspertów ocenia, że krajowe ceny skupu bydła w pierwszej połowie 2015 r. będą niższe niż w analogicznym okresie 2014 r.
Uwzględniając wahania sezonowe Zespół Ekspertów przewiduje, że do czerwca 2015 r. ceny skupu żywca wołowego mogą kształtować się następująco:
(1) W 2014 r. wydajność rzeźna była większa niż w 2013 r.
(2) Rynek Mięsa. Stan i Perspektywy nr 47, IERiGŻ-PIB, ARR, MRiRW.
(3) Prognoza KE z jesieni 2014 r.
(4) Wyniki polskiego handlu zagranicznego asortymentem wołowym i cielęcym dotyczą bydła gatunków domowych oraz produktów z tych zwierząt i zostały obliczone przez analityków ARR na podstawie wstępnych danych Ministerstwa Finansów. Obejmują żywiec, mięso oraz przetwory wołowe i cielęce wybranego asortymentu o 8-cyfrowych kodach odpowiednio z pozycji towarowych CN: 0102, 0201 i 0202 oraz 1602 i 0210. Wyniki polskiego handlu zagranicznego w ujęciu wagowym, tak jak i jego prognozy, wyrażono w ekwiwalencie mięsa.
