PPWR 2024 – zakaz PFAS w opakowaniach spożywczych: co to znaczy dla producentów wÄ™dlin paczkowanych

Nowe unijne rozporzÄ…dzenie w sprawie opakowaÅ„ i odpadów opakowaniowych (PPWR) zostaÅ‚o opublikowane w Dzienniku UrzÄ™dowym 22 stycznia 2025 r., weszÅ‚o w życie 11 lutego 2025 r., a wiÄ™kszość przepisów zacznie obowiÄ…zywać od 12 sierpnia 2026 r. Jednym z najbardziej odczuwalnych dla branży miÄ™snej elementów PPWR jest ograniczenie PFAS w opakowaniach majÄ…cych kontakt z żywnoÅ›ciÄ…. Od 12.08.2026 r. nie bÄ™dzie można wprowadzać na rynek opakowaÅ„ do żywnoÅ›ci, jeÅ›li zawartość PFAS przekroczy: 25 ppb dla pojedynczej substancji (analiza celowana), 250 ppb dla sumy PFAS (z uwzglÄ™dnieniem degradacji prekursorów) oraz 50 ppm dla PFAS liczonych metodÄ… caÅ‚kowitego fluoru (w tym polimerów). Definicja PFAS w PPWR jest szeroka i obejmuje tysiÄ…ce zwiÄ…zków. To realna zmiana gry dla producentów wÄ™dlin pakowanych w osÅ‚onki i folie barierowe. 

Dlaczego to dotyczy wędlin paczkowanych?

W segmencie miÄ™s krojonych i wÄ™dlin trwaÅ‚ych powszechne sÄ… wielowarstwowe laminaty (np. PE/PA/EVOH/PE), folie z barierÄ… tlenowÄ… oraz papiery/tektury z powÅ‚okami odpornymi na tÅ‚uszcz. W przeszÅ‚oÅ›ci rolÄ™ bariery tÅ‚uszczowej bywaÅ‚y speÅ‚niać zwiÄ…zki z grupy PFAS. Choć część dostawców już przeszÅ‚a na rozwiÄ…zania „PFAS-free”, PPWR po raz pierwszy ustanawia unijne limity dla caÅ‚ego koszyka PFAS w opakowaniach żywnoÅ›ci, a nie tylko dla „intencjonalnie dodanych”. To oznacza konieczność formalnego wykazania zgodnoÅ›ci.

Co dokładnie będzie wymagane?

PPWR odsyła do dokumentacji technicznej producenta opakowania/pozwalającej wprowadzającemu produkt na rynek wykazać zgodność z limitami. Praktycznie oznacza to:

• Badania celowane PFAS (wybrane kongenery) oraz – tam gdzie ma to sens – badanie caÅ‚kowitego fluoru jako wskaźnika PFAS polimerowych/nieoznaczonych.

• Deklaracje i certyfikaty od dostawców wszystkich warstw laminatu (folie, lakiery, kleje, tusze).

• ÅšcieżkÄ™ audytowÄ…: specyfikacje surowców, wyniki badaÅ„ partii, aktualizacje kart materiaÅ‚owych.

• ZarzÄ…dzanie zmianami (Change Control) przy każdej modyfikacji receptury lub dostawcy.
  PodstawÄ… prawnÄ… i datami sÄ… przepisy PPWR – od 12.08.2026 r. limity PFAS stanÄ… siÄ™ warunkiem dopuszczenia do obrotu.

Jak siÄ™ przygotować – plan 6 kroków

- Mapa materiałowa: zinwentaryzuj wszystkie formaty opakowań (tacki, folie top, flow-pack, papiery) oraz warstwy/barwienia/kleje.

- Ocena ryzyka PFAS: najwyższy priorytet dla papierów z powÅ‚okÄ… tÅ‚uszczoodpornÄ…, lakierów, klejów i barier funkcjonalnych.

- Testy wstÄ™pne: zleć analizy celowane (25/250 ppb) i caÅ‚kowitego fluoru (próg 50 ppm) na próbkach referencyjnych oraz na partiach bieżących.

- Substytucje: rozważ alternatywy: bariery EVOH, SiOx/AlOx, poliolefinowe receptury wysokobarierowe, woski i dyspersje bezfluorowe. Warto weryfikować wpływ na SZG, zgrzewalność i żywotność mikrobiologiczną produktu.

- Umowy z dostawcami: dopisz klauzule PFAS (limity, metody, częstotliwość badań, prawo do audytu).

- Etykieta i dokumentacja: dostosuj specyfikacje materiaÅ‚ów opakowaniowych i plany kontroli jakoÅ›ci tak, by móc wykazać zgodność w razie kontroli organów.

Wpływ na jakość i trwałość

PrzejÅ›cie na powÅ‚oki bezfluorowe może zmieniać wÅ‚aÅ›ciwoÅ›ci barierowe i Å›lizg opakowania, co odbija siÄ™ na szczelnoÅ›ci zgrzewów i przepÅ‚ywie linii pakujÄ…cych. Konieczne sÄ… próby technologiczne: dostrojenie temperatur i czasu zgrzewu, gruboÅ›ci folii top, ewentualnie zmiana receptury gazów w MAP, by utrzymać zakÅ‚adany TMT/TTD i ograniczyć ubytki masy. Kluczowa bÄ™dzie wspóÅ‚praca trójkÄ…ta: dostawca folii – producent wÄ™dlin – laboratorium.

Logistyka i zapasy

Ze wzglÄ™du na twardÄ… datÄ™ 12.08.2026 r., warto ograniczyć zapasy „starych” materiaÅ‚ów do maksimum kilku miesiÄ™cy oraz wyznaczyć deadline kwalifikacji nowych struktur (np. Q1–Q2 2026). To minimalizuje ryzyko odpadowych partii opakowaÅ„ po wejÅ›ciu limitów

Podsumowanie

PPWR wprowadza precyzyjne, mierzalne progi dla PFAS w opakowaniach do kontaktu z żywnoÅ›ciÄ… i wymusza dowodzenie zgodnoÅ›ci w dokumentacji technicznej. Dla producentów wÄ™dlin paczkowanych oznacza to konieczność przeglÄ…du caÅ‚ego Å‚aÅ„cucha opakowaÅ„, testów laboratoryjnych i możliwych modyfikacji struktur barierowych – najlepiej od razu, by bezpiecznie zdążyć przed 12 sierpnia 2026 r.

Klauzula informacyjna

Powyższy materiaÅ‚ ma charakter ogólnych informacji i prezentuje opinie autora. Nie stanowi porady żywieniowej ani zobowiÄ…zania handlowego. Czytelnik powinien samodzielnie zweryfikować informacje i dostosować je do wÅ‚asnych potrzeb oraz obowiÄ…zujÄ…cych regulacji.