Specjalistyczne oświetlenie przemysłowe - rozmowa z Przemysławem Grudzińskim

Remigiusz Zagraba: Firma ILSS Sp. z o. o., której jest Pan założycielem, to producent specjalistycznego oświetlenia przemysłowego tworzonego w technologii LED. Co sprawia, że w przemyśle spożywczym tradycyjne systemy oświetlenia zastępowane są ledami?

Przemysław Grudziński: Wyzwania stawiane przez przemysł wymagają specjalistycznych rozwiązań, dlatego też oświetlenie LED cieszy się coraz większą popularnością. Szczególnie widoczne staje się to w branżach spożywczych, bo właśnie tu niezwykle istotna jest poprawa warunków pracy i przestrzeganie dyrektyw unijnych. Tradycyjne oświetlenie wykorzystywane w zakładach przetwórstwa spożywczego często ulega awariom, co może prowadzić do poważnych komplikacji, a nawet stanowić zagrożenie dla ciągłości procesu produkcji.

Ważnym argumentem przemawiającym za zastosowaniem nowoczesnego oświetlenia przy produkcji żywności staje się bardzo wysoka odporność na uszkodzenia mechaniczne (IK8 – IK10). Ponadto lampy LED są nierozbieralne, co sprawia, że nie ma potrzeby ingerowania w oprawę czy konserwację przez kilka lat użytkowania. Oferowane przez nas produkty doskonale sprawdzają się w ekstremalnych temperaturach, zarówno niskich (mroźnie, chłodnie) jak też wysokich, np. wędzenie. Dzięki zaworom dekompresyjnym wyrównywane jest ciśnienie wewnątrz oprawy, a wysoka szczelność lampy spełnia najbardziej restrykcyjne normy IP 69K.

R.Z.: Dlaczego oświetlenie LED sprawdza się w zakładach przetwórstwa mięsnego?

P.G.: Dzieje się tak przede wszystkim dlatego, że lampy LED są odporne za warunki panujące w takich zakładach. Nie posiadają elementów ruchomych mogących dostać się do żywności, nie zawierają szkodliwych substancji i nie wymagają konserwacji. Posiadają wysoki współczynnik odporności mechanicznej, więc doskonale znoszą mycie pod wysokim ciśnieniem, które jest czynnością rutynową wykonywaną w ramach czyszczenia linii produkcyjnych. Zaletą oświetlenia LED jest też odporność na kwasy, zasady i korozję, w związku z czym środki chemiczne używane do mycia czy dezynfekcji nie niszczą lampy. Nasze produkty spełniają normy IFS/BRC, TUV SUD, RoHS, HACCP, co ma istotne znaczenie dla producentów starających się o certyfikację dla swoich zakładów produkcyjnych.

R.Z.: Działalność Państwa firmy to: audyt pomieszczeń, projektowanie, wsparcie techniczne, dostawa lamp oraz montaż. Ile zazwyczaj trwa cały proces i od czego zależy termin realizacji: ?

P.G.: Cały proces trwa zwykle kilka miesięcy, chociaż zdarzają się projekty, których realizacja wydłuża się do 1,5 roku, np. ze względu na skomplikowaną linię produkcyjną lub dużą powierzchnię modernizowanego obiektu. Każdy proces modernizacyjny rozpoczynamy od jednodniowego audytu. Określamy wówczas faktyczne warunki pracy, ilość i jakość światła optymalną na określonych stanowiskach, np. rozbioru, sortowania czy też kontroli jakości. Sprawdzamy warunki, w jakich pracują ludzie i lampy w tych obszarach, szczególnie istotna jest np. temperatura oraz wilgotność panująca w pomieszczeniach. Wyniki audytu trafiają do działu projektowego, który po kontakcie z działem utrzymania ruchu z danej firmy produkcyjnej dokonuje szczegółowej analizy wyników audytu i opracowuje koncepcję oświetlenia oraz projekt modernizacji. Na tym etapie staramy się z jednej strony obniżyć koszty poboru energii elektrycznej, a z drugiej jak najlepiej doświetlić stanowiska pracy, uwzględniając przy tym europejskie normy PN-EN 12464-1. Opracowanie projektu i koncepcji w programie Dialux zajmuje około dwóch tygodni i odbywa się przy współpracy z działem utrzymania ruchu lub dyrektorem technicznym danej firmy.

Dopiero na tym etapie następuje prezentacja oferty cenowej przygotowana dla klienta, w której jest zawarta kalkulacja oszczędności i raport z audytu. Czasami zostają też uruchomione testy funkcjonalne i dział techniczny naszego klienta otrzymuje lampy testowe na okres do 4 tygodni, aby przetestować je w warunkach pracy, określić ich funkcjonalność oraz sposób montażu, uwzględniając osiągnięcie optymalnych efektów. Z uwagi na to, że większość zakładów produkcyjnych pracuje w trybie ciągłym, bardzo często wraz z ofertą opracowujemy tzw. program stałych dostaw, np. co miesiąc lub kwartał. Ten etap trwa zazwyczaj 4-8 tygodni od chwili akceptacji oferty cenowej przez klienta. W przypadku nowo wybudowanych obiektów proces dostawy przebiega szybciej niż dla zakładów modernizujących oświetlenie.

Montaż wykonujemy rzadko, ponieważ w większości przypadków fabryki dysponują własnym działem technicznym lub elektrycznym, który otrzymuje od nas instrukcje oraz wytyczne i w ramach przerw serwisowych sam dokonuje modernizacji. Zdarzają się jednak sytuacje, gdy robimy montaż na zlecenie klienta, dlatego współpracujemy z licencjonowanymi firmami montażowymi na terenie całej Europy.

R.Z.: Proszę zaproponować najefektywniejsze rozwiązanie dla zakładów mięsnych, gdzie znajdują się m.in. hala produkcyjna, rozbiór mięsa, magazyn produktów gotowych, wędzarnia, chłodnia, pomieszczenia biurowe, mroźnia, strefa przyjęcia i wydania towaru. Czy w każdym z tych pomieszczeń można zastosować te same lampy?

P.G.: Z uwagi na to, iż wykonujemy precyzyjny audyt pomieszczeń oraz dbamy o rozsądny zwrot z inwestycji, do każdego ze wspomnianych pomieszczeń stosujemy najbardziej optymalne rozwiązania. Nasz dział techniczny dobiera odpowiednie lampy do poszczególnych obszarów, co w dużej mierze zależy od oczekiwań klienta oraz zgodności z normą PN-EN 12464-1. W obszarach magazynowania norma ta przewiduje 150–200 lx, w przestrzeni, gdzie dokonywany jest rozbiór mięsa – 500 lx, w pomieszczeniach biurowych – 300 lx, przy komputerach i stanowiskach pracy – 500 lx, dla strefy przyjęcia i wydania towaru – 300 lx. Zdarzają się też obszary, np. kontrola jakości w przemyśle spożywczym, w których stosujemy oświetlenie nawet powyżej 1000 lx. Przy projektowaniu bierzemy też pod uwagę ilość światła naturalnego wpadającego przez okna fasadowe lub świetliki. Istotnym czynnikiem przy doborze lampy LED jest również jej odporność na niskie i wysokie temperatury. Przykładowo w wędzarni, gdzie panują wysokie temperatury, musimy zastosować inną diodę i obudowę niż w chłodni.

R.Z.: Jak oświetlenie LED wpływa na bezpieczeństwo pracy?

P.G.: Oferowane przez naszą firmę systemy oświetlenia LED spełniają bardzo rygorystyczne normy IFS/ BRC, TUV SUD, RoHS oraz HACCP, dzięki czemu pozostają całkowicie bezpieczne dla przemysłu spożywczego, ponieważ lampy są nietłukące, nie posiadają części ruchomych, które mogłyby zanieczyścić np. mięso znajdujące się na linii produkcyjnej, nie zawierają też substancji szkodliwych, takich jak rtęć czy inne metale ciężkie, są nierozbieralne i nie wymagają prac serwisowych, w związku z czym nie ma możliwości rozszczelnienia lampy. Posiadają dużo lepsze parametry niż tradycyjne źródła oświetlenia, co wpływa bezpośrednio na bezpieczeństwo pracowników zatrudnionych przy mechanicznym lub ręcznym rozbiorze mięsa.

R.Z.: Jak bardzo technologia LED jest przyjazna środowisku?

P.G.: Technologia LED jest ekologiczna, ponieważ pobiera do 70 proc. mniej energii elektrycznej przy tej samej efektywności świetlnej, jaką zapewnia tradycyjny system oświetlenia. Wpływa to na zmniejszenie emisji dwutlenku węgla do atmosfery. Standardowe źródła światła wymagają wymiany nawet dwóch świetlówek w ciągu pół roku (w branży spożywczej), a oferowane przez nas lampy LED w zakładzie produkcyjnym osiągają żywotność nawet do 8-10 lat. Przekłada się to na zmniejszenie ilości substancji szkodliwych dostarczanych jako śmieci do środowiska. Lampy nie zawierają metali ciężkich, więc także pod tym względem stają się przyjazne dla środowiska. Lampy LED podlegają również recyklingowi.

R.Z.: Ile kosztuje wdrożenie technologii LED i po jakim czasie inwestycja się zwraca?

P.G.: Zazwyczaj zwrot z inwestycji następuje po około 12 miesiącach w nowych obiektach, a po około 24 miesiącach w modernizowanych. Zależy to jednak od wielu czynników, takich jak np. wielkość obiektu, ilość źródeł światła, czas pracy lampy, a także od tego czy priorytetem dla klienta jest tylko obniżenie rachunków za energię elektryczną czy też poprawa warunków i jakości pracy. Każdy klient na etapie przygotowania projektu i ofertowania dostaje od nas szczegółową informację, po jakim czasie system oświetlenia LED w jego przypadku się zwróci.